„Kto ma talenta jest chwałą narodu”. Wiersze o Karolu Lipińskim

Opis

Karol Lipiński (1790–1861) był wybitnym skrzypkiem wirtuozem i najsławniejszym muzykiem polskim doby przedchopinowskiej. Urodził się w Radzyniu Podlaskim, a dzieciństwo i młodość spędził we Lwowie. Jego karierę zapoczątkowała podróż do Włoch i spotkanie w 1818 roku z legendarnym Niccolò Paganinim. O uznaniu, jakim włoski mistrz darzył Lipińskiego, świadczy znana wypowiedź Paganiniego, który zapytany o najlepszego skrzypka Europy odpowiedział: „Kto jest pierwszym – nie wiem, lecz drugim z pewnością jest Lipiński”. Po trwającym ponad dwa dziesięciolecia okresie podróży koncertowych po całej Europie Lipiński osiadł w Dreźnie, gdzie przez blisko dwadzieścia dwa lata sprawował funkcję koncertmistrza królewskiej kapeli muzycznej. Po przejściu na emeryturę osiedlił się w Urłowie niedaleko Lwowa i założył tam szkołę muzyczną dla uzdolnionych dzieci chłopskich, jednak działalność tę po niespełna pół roku przerwała przedwczesna śmierć artysty.

Lipiński był w swojej epoce osobistością pierwszej wielkości. Ceniony przez największe ówczesne autorytety muzyczne – z Lisztem, Schumannem i Berliozem na czele, uwielbiany przez publiczność Warszawy, Wrocławia, Berlina, Lipska, Kijowa, Moskwy, Petersburga, Londynu, Wiednia i innych ważnych ośrodków, zbierał stale entuzjastyczne recenzje krytyków w całej Europie.

Zawarte w zbiorze dwadzieścia trzy wiersze napisane w latach 1821–1839 pod wpływem sztuki Karola Lipińskiego należą do popularnego w okresie zaborów nurtu „poezji kultu”, sławiącej wybitne jednostki reprezentujące naród polski. Zebrane utwory świadczą o wielkim entuzjazmie, jaki skrzypek wzbudzał swoją grą, dowodzą też tego, że w odbiorze jego sztuki niezmiernie istotny był aspekt patriotyczny. Do grona autorów prezentowanych liryków należą Maurycy Gosławski, Karl von Holtei, Stanisław Jaszowski, Jan Nepomucen Kamiński, Franciszek Kowalski, Adam Pieńkiewicz, Rafał Wężyk i inni, mniej znani bądź anonimowi adepci sztuki poetyckiej.